TRAFİK KAZALARINDA ÖLÜM NEDENİYLE İSTENEN TAZMİNATLAR

1)DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI

Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Nedir?

Destekten yoksun kalma tazminatı, ölen kişinin yaşamında maddi veya manevi destek vererek yanında olduğu kişilere öldüğü için destek olamaması sebebiyle destekten yoksun kalan kişilere verilir. Bu tazminat, destekten yoksun kalan kişilere hayatlarındaki bu eksilme dolayısıyla güçlük yaşamamaları için maddi bir destek sağlamak amacıyla istenir.

Destekten Yoksun Kalma Tazminatını Kimler İsteyebilir?

Ölüm nedeniyle tazminat davalarında asıl davacılar destekten yoksun kalanlardır. Destekten yoksun kalanlar hem maddi hem manevi tazminat isteme hakkına sahiptirler. Burada önemli olan husus destekten yoksun kalma tazminatı isteminde bulunan kişinin ölenden yaşarken destek aldığını ispat etmesidir. Genellikle destekten yoksun kalma tazminatı isteyebilecek olanlar ölen kişinin eşi, çocukları,annesi ve babasıdır.Kardeşler ise ancak çok sınırlı koşullarda birbirlerinin desteği olabilirler.

Bunun dışında ölenin yakını olup da, yargısal inançlarla ve öğretideki görüşlerle çizilen sınırların dışında kalan ve destekten yoksun kaldıkları kabul edilmeyen kişiler, yalnızca “manevi tazminat “ isteyebilmektedirler. Örneğin,anne veya babalarını yitirdikleri sırada ,belli bir yaşı geçmiş yetişkin çocuklar destekten yoksun kalma tazminatı isteyememekte; onlar “manevi tazminat “la yetinmek zorunda kalmaktadırlar.Kardeşler de böyledir.Onlar da manevi tazminatla yetineceklerdir.

Diğer bazı özel durumları incelemek gerekirse ;

Nikahsız Eş Destekten Yoksun Kalma Tazminatı İsteyebilir Mi ?

Nikahsız eş, birlikteliğinin sürekliliği kanıtlamak koşuluyla, nikahlı eş gibi hem destek tazminatı hem manevi tazminat istemiyle davacı olabilir. Nitekim Yargıtay kararlarında da örneklerini görmekteyiz:

Davalılardan Sincan Belediye Başkanlığı’ nın öteki temyiz itirazına gelince; davacılardan…….., kaza tarihinde ölenin resmi nikahsız eşi olup Medeni Mercan’ın yasal olarak ona bakım yükümlülüğü bulunmamaktadır. Dosya içeriğinden destek ile davacı …….. arasındaki beraberliğin sürekliliği ve destek ilişkisi kanıtlanamadığından adı geçen davacının destekten yoksun kalma tazminat isteminin reddi gerekir.(Yargıtay 4.Hukuk D. 2011/1814 E. 2011/2691 K.)

Kardeşler Destekten Yoksun Kalma Tazminatı İsteyebilir Mi?

Çok sınırlı koşullarda ,örneğin anne ve baba ölmüş veya baba işsiz ve yaşlı olup da ,evin ve kardeşlerinin geçimini yetişkin kardeşlerden biri üstlenmişse ,onun ölümü halinde küçük kardeşleri destekten yoksun kalmış kabul edilebilirler.Örnek bir Yargıtay kararı vermek gerekirse:

Somut olayda, davacılar …, … ve … kazada hayatını kaybeden …’ın kardeşleridir. Davacı iddiası ölmeden önce desteğin, davacı küçük kardeşleri ile birlikte yaşadığı ve ailenin geçminin destek tarafından sağlandığı yönündedir. O halde mahkemece ölen desteğin davacı kardeşlere yardımın eylemli olup olmadığı ve ölümden sonra da düzenli bir biçimde devam edip etmeyeceğinin tespiti için bu konuda davacı kardeşlerin ve ölmeden önce …’ın sosyal ve ekonomik durumu araştırılarak, gerekirse bu hususta

tanık dinlenerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile davanın kabulüne karar verilmiş olması da doğru görülmemiştir.(Yargıtay 17.Hukuk D. 201413738E. 201611823K.)

Nişanlı Destekten Yoksun Kalma Tazminatı İsteyebilir Mi?

Pek rastlanılan durumlardan değildir.Ancak evlenme hazırlığı içinde iken evleneceği kişiyi yitiren nişanlı,birlikte oturulacak evi tutmak, eşya siparişi vermek,nikah başvurusunda bulunmak gibi kanıtlarla dava açarsa,hem destek tazminatı hem manevi tazminat isteyebilir.

2) MANEVİ TAZMİNAT

Ölümlü trafik kazalarında manevi tazminat istemi de mümkün olmaktadır. Destekten yoksun kalma tazminatı isteme hakları bulunmayan ölenin yakınları manevi tazminat isteyebilecektir.Manevi tazminat isteyebilecek olan yakınların başlıcaları; yetişkin çocuklar,kardeşler ve torunlardır. Ayrıca bu tazminat ölen kişinin yakınlarının duydukları elem, acı ve üzüntü nedeniyle talep ettikleri bir tazminattır.Bu nedenle bir zenginleşme aracı değildir.Bu husus Yargıtay kararlarında da zikredilmektedir.

Manevi tazminat zenginleşme aracı olmamakla beraber, bu yöndeki talep hakkında hüküm kurulurken olay sebebiyle duyulan acı ve elemin kısmen de olsa giderilmesi amaçlanmalı ve bu sebeple tarafların sosyal ve ekonomik durumları ile birlikte olayın meydana geliş şekli de göz önünde tutularak, hak ve nasafet kuralları çerçevesinde bir sonuca varılmalıdır. Zira, M.K.nun 4. maddesinde, kanunun takdir hakkı verdiği hallerde hakimin hak ve nasafete göre hükmedeceği öngörülmüştür. Yukarıda belirtilen hususlar dikkate alındığında, davacı vekilinin temyiz itirazının kabulüyle davacı için takdir olunan manevi tazminatın bir miktar düşük olduğu görülmüş ve hakkaniyete uygun bir manevi tazminata hükmedilmek üzere kararın davacı yararına bozulması gerekmiştir.(Yargıtay 17.Hukuk D. 201612197 E. 20195360 K.)

ÖLÜMLÜ TRAFİK KAZALARINDA KARDEŞLER MANEVİ TAZMİNAT İSTEYEBİLİR Mİ?

Ölümlü trafik kazalarında ölenin kardeşi veya kardeşleri duydukları acı ve üzüntü nedeniyle manevi tazminat isteminde bulunabilirler.Örnek bir Yargıtay kararına bakmak gerekirse;

Mahkemece, iddia, savunma, yapılan yargılama ve toplanan delillere göre; davacı … için istenen maddi tazminatın yargılama sırasında sigorta şirketi tarafından ödenmiş olması nedeniyle konusu kalmayan bu istem hakkında karar verilmesine yer olmadığına; davacıların manevi tazminat istemlerinin kısmen kabulü ile davacı anne Zeynep için 3.000,00 TL. ve diğer davacı kardeşlerden her biri için 2.000,00’er TL’den toplam 9.000,00 TL’nin kaza tarihinde işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılar … ve …’tan müteselsilen tahsiline karar verilmiş; hüküm, davalı … vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde, dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına, özellikle oluşa uygun olarak düzenlenen uzman bilirkişi raporunda belirtilen kusur oranlarının ve maddi tazminata ilişkin hesaplamanın hükme esas alınmasında bir usulsüzlük bulunmamasına, dosya kapsamına ve hakkaniyete uygun olarak manevi tazminat miktarının belirlenmiş olmasına göre; davalı … vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve yasaya uygun bulunan hükmün ONANMASINA ve aşağıda dökümü yazılı 481,00 TL kalan onama harcının temyiz eden davalı …’ndan alınmasına 16/05/2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.

ÖLÜMLÜ TRAFİK KAZALARINDA ÜST SOY (Anneanne,babaanne,dede..) MANEVİ TAZMİNAT İSTEYEBİLİR Mİ?

Trafik kazalarında ölüm nedeniyle manevi tazminat istemi ölenin yakınlarına tanınan bir haktır.Manevi tazminat isteyebilecek yakınların kimler olabileceği hakkında net bir sınır yoktur.Her ne kadar bu yakınların başlıcaları genelde çocuklar,kardeşler ve torunlar olsa da Yargıtay kararlarında somut olaya göre değişen bazı durumlarda üst soy lehine de manevi tazminata hükmedildiği görülmektedir.

Davacılar vekili, davaya konu edilen kazada ölen küçük Berktuğ’un anneannesi olan … için de manevi tazminat isteminde bulunmuş; mahkeme tarafından, ölen ile eylemli bağı ortaya koyan somut durumların bulunmadığı, özel durum bulunmadığı sürece ölenin tüm yakınlarının manevi tazminat talep hakkı bulunmayacağı gerekçesiyle, ölenin diğer akrabalarıyla birlikte, bu davacı bakımından da manevi tazminat isteminin reddine karar verilmiştir.

… mahkemece, kaza tarihinde 3 yaşında olan …’un, anneannesi…’nın gözetimindeyken, çöp dökmek amacıyla birlikte dışarı çıktıkları zamanda davaya konu kazaya maruz kalıp vefat ettiği, davacı …’nın kazaya ve gözetimindeki torununun feci biçimde ölümüne bizzat tanık olmakla yaşadığı manevi elemin derinliği, davacı …’nın manevi zarara uğramadığını kabul etmenin hayatın olağan

akışıyla bağdaşmayacağı gözetilerek; kaza tarihindeki paranın alım gücü, tarafların sosyal ekonomik durumları, davacının ölene yakınlığı, tarafların kazadaki kusur durumları ile somut olayın özelliklerine uygun, hakkaniyet dahilinde bir miktar manevi tazminata hükmedilmesi gerekirken; somut olayla bağdaşmayacak biçimde, bu davacının manevi tazminat isteminin reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir.

SONUÇ : Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı … vekili ve davalı … vekilinin tüm temyiz itirazları ile davacılar vekilinin yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının REDDİNE; (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davacı … yararına BOZULMASINA; peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacılara geri verilmesine, aşağıda dökümü yazılı 2.421,93 TL kalan onama harcının temyiz eden davalı …’ndan alınmasına, 492 Sayılı Harçlar Yasasının 13/J maddesi uyarınca davalı …’ndan harç alınmamasına 17/04/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.(Yargıtay 17. Hukuk D. 201422247E. 20174058K.