“İçtihat Metni”
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2022/861
Karar No : 2024/2087
TEMYİZ EDEN (DAVALILAR): 1- … Valiliği
VEKİLİ : Av. ……
2- … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
DİĞER DAVALI: … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACILAR) : 1- … 2- … 3- … 4- …
VEKİLLERİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin… tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacılar tarafından;…tarihinde … İli, … İlçesi, … Mahallesi’nde bulunan Özel … Kurs ve Okul Talebelerine Yardım Derneği Ortaöğrenim Kız Öğrenci Yurdu’nda meydana gelen yangında, davacıların yakını …’nun vefat etmesi nedeniyle davalı idarelerin hizmet kusuru bulunduğundan bahisle ölüm olayı nedeniyle 1.000,00-TL maddi (24/01/2020 tarihli ıslah dilekçesiyle baba … için 42.455,50-TL, anne … için 63.674,95-TL olmak üzere toplam 106.130,45-TL), baba … için 150.000,00-TL manevi, anne … için 150.000,00-TL manevi, kardeş … için 50.000,00-TL manevi, kardeş … için 50.000,00-TL manevi olmak üzere toplam 400.000,00-TL manevi tazminatın olay tarihi olan 29/11/2016 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte taraflarına ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen… tarih ve E:… K:… sayılı kararda; maddi tazminat istemi yönünden; davalı … Valiliği ile … Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve … Belediye Başkanlığı’nın hizmet kusuruna dayalı olarak tazmin sorumluluklarının bulunduğu sonucuna varılarak, TRH 2010 Ulusal Mortalite Tablosuna göre değerlendirme yapılan 21.11.2019 tarihli hesap bilirkişi raporunda, baba … için destekten yoksun kalma tazminatının 84.910,99-TL olarak hesaplanarak davalı idarelerin kusur oranlarına(… Valiliği %30, … Büyükşehir Belediyesi %10, … Belediyesi %10 olmak üzere) düşen toplam miktarın 42.455,50-TL olduğunun belirtildiği, anne … için destekten yoksun kalma tazminatının 127.349,89-TL olarak hesaplanarak davalı idarelerin kusur oranlarına(… Valiliği %30, … Büyükşehir Belediyesi %10, … Belediyesi %10 olmak üzere) düşen toplam miktarın 63.674,95-TL olduğunun belirtildiği görüldüğünden, davacılarca talep edilen toplam 106.130,45-TL maddi tazminatın; davalı … Valiliği yönünden ilk başvuru tarihi olan 23/11/2017 tarihinden itibaren, davalı … Büyükşehir Belediye Başkanlığı yönünden ilk başvuru tarihi olan 29/11/2017 tarihinden itibaren, diğer davalı … Belediyesi yönünden ise hasım düzeltme sonucu dava dilekçesinin tebliği tarihi olan 17/04/2019 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine, manevi tazminat istemi yönünden; doğal olmayan bir afet olarak nitelendirilebilecek olan dava konusu yurt yangını sonucunda 12 kişinin hayatını kaybetmesi olayının kamu vicdanında yaralayıcı izler bırakması, olayın oluş biçimi, vehameti, benzeri olayların bir daha yaşanmaması için caydırıcı olması gerektiği, henüz 13 yaşında olan bir çocuğun eğitim almak amacıyla ailesinden ayrı, yurtta barınmakta iken yangın gibi vahim bir olayda yanarak hayatını kaybetmesi, yangın olayında hayatını kaybedenlerin cesetlerinin tanınamaz halde olmasının ailenin geri kalanları için ömürleri boyunca unutamayacakları derin üzüntü yaşatacak olması hususları dikkate alındığında, meydana gelen ölümün anne, baba ve kardeşler üzerinde büyük elem ve ızdırap uyandırdığı ve davacıları manevi zarara uğrattığı açık olup, olaya ilişkin belirtilen açıklamalar doğrultusunda ve davalı … Valiliği’nin %30 oranında, davalı … Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nın %10 oranında ve davalı … Belediye Başkanlığının %10 oranındaki kusur oranları da dikkate alındığında, baba … için 150.000,00-TL(… Valiliği’nce 90.000,00-TL, … Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nca 30.000,00-TL, … Belediye Başkanlığı’nca 30.000,00-TL olmak üzere), anne … için 150.000,00-TL(… Valiliği’nce 90.000,00-TL, … Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nca 30.000,00-TL, … Belediye Başkanlığı’nca 30.000,00-TL olmak üzere), vefat edenin kardeşleri olan davacılar … ve … için ayrı ayrı 50.000,00-TL(… Valiliği’nce 60.000,00-TL, … Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nca 20.000,00-TL, … Belediye Başkanlığı’nca 20.000,00-TL olmak üzere) olmak üzere toplamda …’nun ölümü olayı nedeniyle 400.000,00-TL manevi tazminatın, davalı … Valiliği yönünden ilk başvuru tarihi olan 23/11/2017 tarihinden itibaren, davalı … Büyükşehir Belediye Başkanlığı yönünden ilk başvuru tarihi olan 29/11/2017 tarihinden itibaren, diğer davalı … Belediyesi yönünden ise hasım düzeltme sonucu dava dilekçesinin tebliği tarihi olan 17/04/2019 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesi gerektiğine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :
Davalı … Valiliği ; Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğin Geçici 1. maddesi uyarınca tedbir alması gerekenlerin söz konusu yurdu işletenler olduğu, Özel Öğrenci Yurtları Yönetmeliği hükümleri uyarınca yapılan denetimlerin eğitim-öğretim yönünden yapılan denetimlerle sınırlı olduğu, Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik kapsamında yapılacak denetimlerin ise Yönetmeliğin 131. maddesi uyarınca mahalli itfaiye teşkilatı ve itfaiye teşkilatının bağlı olduğu kuruluşlarının müfettişi, kontrolörü veya denetim elemanları tarafından yapılması gerektiği, dolayısıyla kusur oranı belirlenirken bu husus göz önüne alınmamasının hukuka aykırı olduğu, yaşanılan olayda öğrenci yurdunu işletenler ile … Belediyesi ve … Büyükşehir Belediyesi’nin kusurlarının bulunduğu, kendilerine yükletilecek bir sorumluluğun söz konusu olmadığı, kaldı ki kusurlu oldukları kabul edilse bile belirlenen kusur oranının yüksek belirlendiği belirtilerek istinaf kararının bozulması istenilmiştir.
Davalı … Belediyesi; Mahkemece yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporların usule uygun olmadığı, davacılar tarafından dava açılırken husumetin kendilerine yöneltilmemesine rağmen Mahkemece usule uygun olmayan bilirkişi raporu ile husumetin kendilerine de yönlendirilmesinin hukuka aykırı olduğu, yaşanan olayda kendilerine atfedilecek herhangi bir kusurun bulunmadığı, kusurlu oldukları kabul edilse bile Mahkemece belirlenen maddi ve manevi tazminat tutarlarının Danıştay ve Yargıtay’ın emsal kararları göz önüne alınmadan yüksek belirlendiği belirtilerek istinaf kararının bozulması istenilmiştir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacılar vekili tarafından, davalı idareler tarafından yapılan temyiz istemlerinin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle,
1. Temyiz istemlerinin reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin… tarih ve E:…, K:… sayılı kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunanlar üzerinde bırakılmasına, posta gideri avansından artan tutarın Mahkeme tarafından taraflara iadesine, kullanılmayan…-TL yürütmenin durdurulması harcının istemi halinde … Belediyesi Başkanlığı’na iadesine,
4. 2577 sayılı Kanunun 50. maddesi uyarınca onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de belirtilen Bölge İdare Mahkemesine gönderilmesini teminen dosyanın İdare Mahkemesine gönderilmesine,
5. Kesin olarak, 03/04/2024 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
—
Danıştay 8. Daire Başkanlığı 2022/860 E. , 2024/2083 K.
“İçtihat Metni”
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2022/860
Karar No : 2024/2083
TEMYİZ EDEN (DAVALILAR): 1- … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
2- … Valiliği
VEKİLİ : Av….
DİĞER DAVALI : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACILAR): 1- …2- …3- …4- …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K…sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacılar tarafından, 29.11.2016 tarihinde … İli, … İlçesi, … Mahallesi’nde bulunan Özel … Kurs ve Okul Talebelerine Yardım Derneği Ortaöğrenim Kız Öğrenci Yurdu’nda meydana gelen yangında davacıların yakını …’in vefat etmesi olayında davalı idarelerin hizmet kusuru bulunduğundan bahisle ölüm olayı nedeniyle toplam 1.000,00-TL maddi (04/03/2020 tarihli ıslah dilekçesiyle anne … için 67.918,84-TL, baba … için 34.573,99-TL olmak üzere toplam 101.492,83-TL),… için 150.000,00-TL, baba … 150.000,00 TL, kardeş … için 50.000,00 TL, kardeş … için 50.000,00 TL olmak üzere toplam 400.000,00-TL manevi tazminatın olay tarihi olan 29.11.2016 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte taraflarına ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen… tarih ve E:… K:… sayılı kararda; maddi tazminat istemi yönünden; meydana gelen yangın olayında ortaya çıkan zarar ile yürütülen idari hizmet arasındaki illiyet bağının varlığı ve idarelerin hizmetin iyi ve sağlıklı bir şekilde işletilmemesinden kaynaklanan hizmet kusurunun bulunduğu anlaşılan davalı … Valiliği’nin %30 oranındaki, davalı … Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nın %10 oranındaki ve davalı … Belediye Başkanlığının %10 oranındaki kusur oranları da dikkate alınarak; baba … için 34.573,99-TL (… Valiliği’nce 20.744,39-TL, … Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nca 6.914,80-TL, … Belediye Başkanlığı’nca 6.914,80-TL olmak üzere), anne … için 67.918,84-TL(… Valiliği’nce 40.751,30-TL, … Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nca 13.583,77-TL, … Belediye Başkanlığı’nca 13.583,77-TL olmak üzere) olmak üzere toplam 102.492,83 -TL destekten yoksun kalma tazminatının, davalı … Valiliği yönünden ilk başvuru tarihi olan 20.11.2017 tarihinden itibaren, davalı … Büyükşehir Belediye Başkanlığı yönünden ilk başvuru tarihi olan 28.11.2017 tarihinden itibaren, diğer davalı … Belediyesi yönünden ise hasım düzeltme sonucu dava dilekçesinin tebliği tarihi olan 11/04/2019 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine; manevi tazminat istemi yönünden, doğal olmayan bir afet olarak nitelendirilebilecek olan dava konusu yurt yangını sonucunda 12 kişinin hayatını kaybetmesi olayının kamu vicdanında yaralayıcı izler bırakması, olayın oluş biçimi, vehameti, benzeri olayların bir daha yaşanmaması için caydırıcı olması gerektiği, henüz 12 yaşında olan bir çocuğun eğitim almak amacıyla ailesinden ayrı, yurtta barınmakta iken yangın gibi vahim bir olayda yanarak hayatını kaybetmesi, yangın olayında hayatını kaybedenlerin cesetlerinin tanınamaz halde olmasının ailenin geri kalanları için ömürleri boyunca unutamayacakları derin üzüntü yaşatacak olması hususları dikkate alındığında, meydana gelen ölümün anne, baba ve kardeşler üzerinde büyük elem ve ızdırap uyandırdığı ve davacıları manevi zarara uğrattığı açık olup, olaya ilişkin olarak belirtilen açıklamalar doğrultusunda ve davalı … Valiliği’nin %30 (%60) oranında, davalı … Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nın %10 (%20) oranında ve davalı … Belediye Başkanlığının %10 (%20) oranındaki kusur oranları da dikkate alındığında, baba … için 150.000,00-TL (… Valiliği’nce 90.000,00 TL, … Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nca 30.000,00 TL, … Belediye Başkanlığı’nca 30.000,00 TL olmak üzere), anne … için 150.000,00-TL (… Valiliği’nce 90.000,00 TL, … Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nca 30.000,00 TL, … Belediye Başkanlığı’nca 30.000,00 TL olmak üzere) vefat edenin kardeşleri olan davacılar … ve … için ayrı ayrı 50.000,00-TL(… Valiliği’nce 30.000,00-TL, … Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nca 10.000,00-TL, … Belediye Başkanlığı’nca 10.000,00-TL olmak üzere) olmak üzere toplamda …’in ölümü olayı nedeniyle 400.000,00-TL manevi tazminatın, davalı … Valiliği yönünden ilk başvuru tarihi olan 23.11.2017 tarihinden itibaren, davalı … Büyükşehir Belediye Başkanlığı yönünden ilk başvuru tarihi olan 28.11.2017 tarihinden itibaren, diğer davalı … Belediyesi yönünden ise hasım düzeltme sonucu dava dilekçesinin tebliği tarihi olan 17/04/2019 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesi gerektiğine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti:İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :
Davalı … Valiliği :Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğin Geçici 1. maddesi uyarınca tedbir alması gerekenlerin söz konusu yurdu işletenler olduğu, Özel Öğrenci Yurtları Yönetmeliği hükümleri uyarınca yapılan denetimlerin eğitim-öğretim yönünden yapılan denetimlerle sınırlı olduğu, Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik kapsamında yapılacak denetimlerin ise Yönetmeliğin 131. maddesi uyarınca mahalli itfaiye teşkilatı ve itfaiye teşkilatının bağlı olduğu kuruluşlarının müfettişi, kontrolörü veya denetim elemanları tarafından yapılması gerektiği, dolayısıyla kusur oranı belirlenirken bu husus göz önüne alınmamasının hukuka aykırı olduğu, yaşanılan olayda öğrenci yurdunu işletenler ile … Belediyesi ve … Büyükşehir Belediyesi’nin kusurlarının bulunduğu, kendilerine yükletilecek bir sorumluluğun söz konusu olmadığı, kaldı ki kusurlu oldukları kabul edilse bile belirlenen kusur oranının yüksek belirlendiği belirtilerek istinaf kararının bozulması istenilmiştir.
Davalı … Belediyesi: Mahkemece yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporların usule uygun olmadığı, davacılar tarafından dava açılırken husumetin kendilerine yöneltilmemesine rağmen Mahkemece usule uygun olmayan bilirkişi raporu ile husumetin kendilerine de yönlendirilmesinin hukuka aykırı olduğu, yaşanan olayda kendilerine atfedilecek herhangi bir kusurun bulunmadığı, kusurlu oldukları kabul edilse bile Mahkemece belirlenen maddi ve manevi tazminat tutarlarının Danıştay ve Yargıtay’ın emsal kararları göz önüne alınmadan yüksek belirlendiği belirtilerek istinaf kararının bozulması istenilmiştir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacılar vekili tarafından, davalı idareler tarafından yapılan temyiz istemlerinin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle,
1. Temyiz isteminin reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin… tarih ve E:…, K:… sayılı kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunanlar üzerinde bırakılmasına, posta gideri avansından artan tutarın Mahkeme tarafından taraflara iadesine, kullanılmayan…TL yürütmenin durdurulması harcının istemi halinde … Belediyesi Başkanlığı’na iadesine,
4. 2577 sayılı Kanunun 50. maddesi uyarınca onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de belirtilen Bölge İdare Mahkemesine gönderilmesini teminen dosyanın İdare Mahkemesine gönderilmesine,
5. Kesin olarak, 03/04/2024 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
Danıştay 8. Dairesi’nin 03/04/2024 tarihli, 2022/861 E., 2024/2087 K. sayılı kararı ile 2022/860 E., 2024/2083 K. sayılı kararı Hukuki Haber
Haberin Alıntılandığı Kaynak: www.hukukihaber.net