T.C.
YARGITAY
11. HUKUK DAİRESİ
E. 2023/6294
K. 2024/3385
T. 30.4.2024
İTİRAZIN İPTALİ İSTEMİ ( Davacının Davalıdan Hem Sözleşme Kapsamında Ödediği Tutarı Hem de Sözleşmeyle Kararlaştırılan Kira Bedelini Talep Edebileceği Gerekçesiyle Davanın Kısmen Kabulüne Karar Verildiği/Ancak 2918 SK 20. Maddesinin D Bendi Uyarınca Tescilli Araçların Noter Dışındaki Satış ve Devirleri Geçersiz Olup Davacı Sözleşmeye Konu Aracın Mülkiyetini Kazanamadığından Davalıdan Kira Bedeli Talep Edemeyeceğinden Hükmün Bozulması Gereği )
KİRA BEDELİ İSTEMİ ( İtirazın İptali İstemi – Mahkemece Davacının Davalıdan Sadece Geçersiz Harici Araç Satım Sözleşmesi Kapsamında Ödediğini İspat Ettiği 23.000 TL’yi Talep Edebileceği/Aynı Sözleşmeyle Kararlaştırılan Kira Bedelini İse Talep Edemeyeceği Gözetilerek Sonucuna Göre Bir Karar Verilmesi Gerekirken Yanılgılı Değerlendirmeye Dayalı Olarak Kira Bedeli Bakımından da İtirazın İptaline Karar Verilmesinin Hatalı Olduğu )
GEÇERSİZ HARİCİ ARAÇ SATIM SÖZLEŞMESİ ( Mahkemece Davacının Davalıdan Sadece Geçersiz Harici Araç Satım Sözleşmesi Kapsamında Ödediğini İspat Ettiği 23.000 TL’yi Talep Edebileceği/Aynı Sözleşmeyle Kararlaştırılan Kira Bedelini İse Talep Edemeyeceği Gözetilerek Sonucuna Göre Bir Karar Verilmesi Gerekirken Yanılgılı Değerlendirmeye Dayalı Olarak Kira Bedeli Bakımından da İtirazın İptaline Karar Verilmesinin Doğru Olmadığı )
2004/m.67
2918/m.20/d
ÖZET: Uyuşmazlık, itirazın iptali istemine ilişkindir. Mahkemece, bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda, davacının davalıdan hem sözleşme kapsamında ödediği tutarı hem de sözleşmeyle kararlaştırılan kira bedelini talep edebileceği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Ancak Mahkemece uyulmasına karar verilen Dairemiz bozma ilamında da belirtildiği üzere 2918 Sayılı Kanun’un 20. maddesinin (d) bendi uyarınca tescilli araçların noter dışındaki satış ve devirleri geçersiz olup davacı sözleşmeye konu aracın mülkiyetini kazanamadığından davalıdan kira bedeli talep edemez. Bu itibarla, Mahkemece, davacının, davalıdan sadece geçersiz harici araç satım sözleşmesi kapsamında ödediğini ispat ettiği 23.000,00 TL’yi talep edebileceği, aynı sözleşmeyle kararlaştırılan kira bedelini ise talep edemeyeceği gözetilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirmeye dayalı olarak kira bedeli bakımından da itirazın iptaline karar verilmesi doğru görülmemiş bozmayı gerektirmiştir.
DAVA : Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının bozma ilamına uyularak yapılan yargılaması sonucunda Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı, davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
KARAR : I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; taraflar arasında akdedilen satış sözleşmesiyle; davalının 34…. 2539 plakalı aracı müvekkiline devretmeyi ve aracı bir süre daha işletmeye devam ederek her ay 1.800,00 TL kira ödemeyi taahhüt ettiğini, müvekkilinin satış bedeli olan 28.000,00 TL’yi davalıya ödediğini ancak davalının aracın mülkiyetini müvekkiline devretmediği gibi vaat ettiği kira bedelini de ödemediğini, müvekkilin söz konusu alacaklarının tahsili için davalı aleyhine ilamsız icra takibi başlattığını, takibin, davalının itirazı üzerine durduğunu ileri sürerek itirazın iptaline ve icra inkâr tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; resmi şekilde yapılmayan sözleşmenin geçersiz olup davacının davalıya ödeme yaptığı iddiasıyla sunduğu ödeme belgelerindeki imzaların davalıya ait olmadığını, davacının taahhüdünü yerine getirmediğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI, BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Mahkemece Verilen Karar
Mahkemenin 02.12.2015 tarih, 2013/798 E. ve 2015/447 K. sayılı kararı ile sözleşmedeki ve ödeme belgelerindeki imzaların davalı eli ürünü olduğu, resmi olmayan araç satış sözleşmelerinin geçersiz olduğu, ödediği bedeli isteyebileceği, yine taraflar arasındaki sözleşme gereği davalının davacıya 12 ay boyunca aylık 1.800,00 TL ödeme yapmayı kabul ettiği, davacının davalıdan toplamda 42.800,00 TL alacaklı olduğu, ödeme tarihinden icra takip tarihine kadar ki işlemiş faizin de 900,95 TL olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
B. Bozma Kararı
Yargıtay (kapatılan) 19. Hukuk Dairesinin 22.11.2016 tarih, 2016/7804 E. ve 2016/15004 K. sayılı kararı ile;
“1-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-)Uyuşmazlık harici ticari araç alım satımından kaynaklanmaktadır. Tescilli araçların noter dışındaki satış ve devirleri geçersizdir. ( 2918 Sayılı Kara Yolları Trafik Kanunu’nun md.20/d ) Geçersiz satışlarda herkes aldıklarını aynen iade ile yükümlüdür. Mahkemece uyuşmazlığın bu ilkeler çerçevesinde çözümlenmesi ve davalıya yapıldığı iddia edilen ödemelerle ilgili delil olarak dayanılan belgeler altındaki imzalar inkar edildiğinden ve bu hususta alınan kök ve ek raporlar hükme yeterli görülmediğinden yeniden imza incelemesi de yaptırılarak tüm deliller birlikte değerlendirilip, varılacak uygun sonuç dairesinde bir karar vermek üzere hükmün bozulması gerekmiştir.” gerekçesiyle hükmün bozulmasına ve dosyanın mahkemeye gönderilmesine karar verilmiştir.
C. Mahkemece Bozma İlamına Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile taraflar arasında 06.12.2010 tarihinde 34 … 2539 plakalı servis aracının devri ve bir yıl boyunca davalının çalıştırması karşılığında aylık 1.800,00 TL kira ödemesine ilişkin sözleşme imzalandığı, davalı her ne kadar sözleşmenin maddelerinde hata olduğunu, ve imzanın kendisine ait olmadığını iddia etmişse de davalının, davacıya verdiği 22.0.2011 ve 06.02.2012 tarihli belgelerdeki imzalar sözleşmedeki imza, imza incelemesi için verdiği imzalar, vekâletnamedeki imzası, birlikte karşılaştırılarak bilirkişiden alının ATK raporunda, bu imzaların davalının el ürünü olduğunun belirtildiği, sözleşme içeriğinin de birinci ve ikinci sayfasının uyumlu olduğu, sözleşmenin son sayfasına tarafların imza attıkları, davalı tarafın yaptığı sözleşme gereğince aldığı paranın inkârı yoluna gittiği, geri ödeme yapmadığı, imzaladığı sözleşmeyi de inkâr etmediği ve aracı da devir etmediği, araç satışlarının noterde olması gerektiği, resmi olmayan satışların geçerli olmayacağı görülmekle, taraflar arasında harici satış senedi ile araç satışına ilişkin sözleşme geçersiz olup davacı tarafın ancak ödediği bedeli geri iade hakkına sahip olduğu, davacının, davalıya 23.000,00 TL ödeme yaptığının belgelerden anlaşıldığı, yine taraflar arasında yapılan sözleşme gereği davalının, davacıya 12 ay boyunca her ay için 1.800,00 TL ödeme yapmayı kabul ettiği, böylece 21.600,00 TL kira bedeli oluştuğu, davacının toplam alacağının 44.600,00 TL olduğu ancak yazın okulların tatilleri ile ilgili kazanç düşüklüğü sözleşmede olmamasına rağmen davacı tarafından düşürülerek, 42.800,00 TL üzerinden takibin yapıldığı, bu takibin yerinde olduğu, ödeme tarihinden icra tarihine kadarki işlemiş faizin de 900,95 TL olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; davacı yanca ödeme makbuzları asıllarının verilen kesin süre içerisinde dosyaya sunulmadığını, bu nedenle bu belgelere delil olarak dayanmaktan vazgeçmiş sayılması gerektiğini, buna rağmen bu belgelerin delil olarak kabul edilmesinin doğru olmadığını, imza incelemesine ilişkin olarak bozma öncesi ve sonrasında alınan raporlar arasında çelişki bulunduğunu, bu çelişki giderilmeksizin karar verildiğini, Mahkemece araç sözleşmesinin geçersiz olduğu belirtilmesine rağmen davacı lehine kira bedeline hükmedilmesinin hatalı olduğunu zira kira sözleşmesinin ancak aracın geçerli bir şekilde devredilmesi şartıyla geçerli olabileceğini, Mahkeme hükmüne göre müvekkilinin, maliki dahi olmadığı bir araçtan dolayı davacıya kira ödemek zorunda kalacağını belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, itirazın iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.2004 Sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 67. maddesi.
2. 2918 Sayılı Kara Yolları Trafik Kanunu’nun 20. maddesinin (d) bendi.
3. Değerlendirme
1.Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde değildir.
2. Taraflar arasında 06.12.2010 tarihinde yapılan harici araç satış sözleşmesiyle, davalının sözleşmede belirtilen aracı sözleşmenin imza tarihinden bir yıl sonra 28.000,00 TL bedel karşılığında davacıya devredeceği, aracın, yasal olarak devredileceği süreye kadar davalı tarafından işletilmeye devam edileceği ve davalının sözleşme süresi boyunca davacıya aylık 1.800,00 TL kira ödeyeceği kararlaştırılmıştır. Sözleşmeye konu aracın davacıya devredilmediği ve davacının sözleşme kapsamında davalıya 23.000,00 TL ödediği sabittir. Davacı, davaya konu icra takibiyle, sözleşme kapsamında ödediği 23.000,00 TL’nin ve sözleşmeyle kararlaştırılan 19.800,00 TL kira bedelinin davalıdan tahsilini talep etmiş olup davalının takibe itirazı üzerine işbu itirazın iptali davası açılmıştır.
Mahkemece, bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda, davacının davalıdan hem sözleşme kapsamında ödediği tutarı hem de sözleşmeyle kararlaştırılan kira bedelini talep edebileceği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Ancak Mahkemece uyulmasına karar verilen Dairemiz bozma ilamında da belirtildiği üzere 2918 Sayılı Kanun’un 20. maddesinin (d) bendi uyarınca tescilli araçların noter dışındaki satış ve devirleri geçersiz olup davacı sözleşmeye konu aracın mülkiyetini kazanamadığından davalıdan kira bedeli talep edemez.
Bu itibarla, Mahkemece, davacının, davalıdan sadece geçersiz harici araç satım sözleşmesi kapsamında ödediğini ispat ettiği 23.000,00 TL’yi talep edebileceği, aynı sözleşmeyle kararlaştırılan kira bedelini ise talep edemeyeceği gözetilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirmeye dayalı olarak kira bedeli bakımından da itirazın iptaline karar verilmesi doğru görülmemiş bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ : Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının REDDİNE,
2. Mahkeme kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine, 30.04.2024 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
kazanci.com
Davacının Davalıdan Hem Sözleşme Kapsamında Ödediği Tutarı Hem de Sözleşmeyle Kararlaştırılan Kira Bedelini Talep Edebileceği Gerekçesiyle Davanın Kısmen Kabulüne Karar Verildiği/Ancak 2918 SK 20. Maddesinin D Bendi Uyarınca Tescilli Araçların Noter Dışındaki Satış ve Devirleri Geçersiz Olup Davacı Sözleşmeye Konu Aracın Mülkiyetini Kazanamadığından Davalıdan Kira Bedeli Talep Edemeyeceğinden Hükmün Bozulması Gereği Hukuki Haber
Haberin Alıntılandığı Kaynak: www.hukukihaber.net
TR 
EN 
DE 
UK 
RU