“İçtihat Metni”
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2019/261
Karar No : 2021/5537
DAVACI : … Odası
VEKİLİ : Av. …
DAVALILAR : 1- … / ANKARA
(Mülga …)
VEKİLİ : Av. …
2- … Bakanlığı
(Mülga … Bakanlığı) / ANKARA
VEKİLİ : I. Hukuk Müşaviri …
3- … Bakanlığı / ANKARA
VEKİLİ : I. Hukuk Müşaviri Yrd. …
DAVANIN KONUSU : 19/12/2007 tarih ve 26735 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğin 62. maddesinin 5. fıkrasının, 63. maddesinin 4. fıkrasının, 75. maddesinin 3. ve 5. fıkralarının, 160. maddesinin 4. fıkrasının ve eki Ek-7’nin iptali istenilmektedir.
DAVACININ_İDDİALARI : Davacı tarafından, iptali istenilen düzenlemelerin herhangi bir bilimsel veriye ve kabul edilebilir standarta dayanmadığı, kamu güvenliği ve sağlığı açısından oluşacak tehlikeleri önlemekten yoksun bulunduğu, teknolojik açıdan önceki düzenlemelerden daha da geriye gidildiği, 7126 sayılı Sivil Savunma Kanunu’na ve Yönetmeliğin amaç maddesine aykırılık teşkil ettiği, hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
DAVALILARIN SAVUNMALARI :
Davalı Cumhurbaşkanlığı tarafından, usule ilişkin olarak, davacının görülmekte olan davayı açmakta menfaati bulunmadığı, esas yönünden ise, yangın öncesinde ve sırasında alınacak tedbirlerin, organizasyonun, eğitimin ve denetimin esaslarının, günümüzün şartlarına ve ihtiyaçlarına uygun, olması gereken şekilde ve muhtevada düzenlenmesi maksadıyla dava konusu düzenlemenin yapıldığı, kamu yararının gözetildiği, düzenlemenin hukuka uygun olduğu savunulmaktadır.
Davalı Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından, usule ilişkin olarak davacının görülmekte olan davayı açmakta menfaati bulunmadığı, esas yönünden ise, Bakanlar Kurulu Kararına dayanılarak hazırlanan dava konusu Yönetmeliğin Ulusal Yangından Korunma Birliği tarafından yayımlanan NFPA yayınları ve İngiltere ile Singapur’un yangın ile ilgili yönetmeliklerinden ve standartlarından faydalanılarak ülkemizdeki mevcut binaların durumu, sosyo-ekonomik şartlar, işletme anlayışı ile yangın önlem kültürü göz önünde bulundurularak yangınların en aza indirilmesini ve herhangi bir şekilde çıkabilecek yangının can ve mal kaybının asgari düzeye çekilebilmesini sağlamak üzere yangın öncesinde ve sırasında alınacak tedbirlerin belirlenmesi amacıyla çıkarıldığı, her türlü ticari kaygıdan ve şahsi menfaatten uzak olarak kamunun menfaati ve güvenliği gözetilerek hazırlanan Yönetmelikte hukuka aykırılık bulunmadığı savunulmaktadır.
Davalı İçişleri Bakanlığı tarafından, dava konusu düzenleme ile insanların can ve mal güvenliğinin sağlanmasının amaçlandığı, üst hukuk normlarına ve kamu yararına uygun olduğu savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun bozma kararı üzerine 09/12/2007 tarih ve 26735 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğin eki EK-7 de yer alan “3. Kurum Binaları (Eğitim Tesisleri,Yataklı Sağlık Tesisleri, Ayakta Tedavi ve Diğer Sağlık Tesisleri)”, “5. Ticaret Amaçlı Binalar”, “6. Endüstriyel Amaçlı Yapılar”, “7. Toplanma Amaçlı Binalar (Yeme İçme, Eğlence, Müze ve Sergi Alanları, Terminaller)” düzenlemelerine yönelik kısımlarının iptaline karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : Dava, 19.12.2007 tarih ve 26735 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğin 62/5, 63/4, 75/3, 75/5,
160/4.maddeleri ile Ek 7’nin iptali istemiyle açılmıştır.
Davacı tarafından iptali istenilen Yönetmeliğin 75/3., 75/5. maddeleri ile Ek-7’ye yönelik kısmının incelenmesinden;
7126 sayılı Sivil Savunma Kanunu’nun Ek-9. maddesinde; Kamu kurum ve kuruluşları ile özel kuruluşlar, yangınla mücadele için mevcut personelden ekiplerini kurmak, yangın önleme ve söndürme planlarını hazırlamak, kuruluşun özelliğine göre gerekli araç ve malzemeyi hazır bulundurmak zorundadır. Gerçek kişilerde yangınla mücadele için gerekli önlemleri alır.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin hususlar İçişleri Bakanlığı ile Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca müştereken hazırlanıp Bakanlar Kurulunca yürürlüğe konulacak Yönetmelik ile düzenlenir.” kuralı getirilmiş; 3152 sayılı İçişleri Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un 33. maddesinde ise; Bakanlığın kanunla yerine getirmekle yükümlü olduğu hizmetleri; tüzük yönetmelik, tebliğ, genelge ve diğer metinlerle düzenlemekle görevli ve yetkili olduğu belirtilmiş, benzer bir düzenleme de Bayındırlık ve İskan Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında 180 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 30/A maddesinde yer almıştır.
Yukarıda açıklanan mevzuat hükümlerine dayanılarak “kamu kurum ve kuruluşları, özel kuruluşlar ve gerçek kişilerce kullanılan her türlü yapı, bina, tesis ve işletmenin, tasarımı, yapımı, işletimi, bakımı ve kullanımı safhalarında çıkabilecek yangınların en aza indirilmesini ve herhangi bir şekilde çıkabilecek yangının can ve mal kaybını en aza indirerek söndürülmesini sağlamak üzere, yangın öncesinde ve sırasında alınacak tedbirlerin, organizasyonun, eğitimin ve denetiminin usul ve esaslarını belirlemek” amacıyla çıkarılan ve 19.12.2007 tarih ve 26735 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğin 75. maddesinde, yangın algılama ve uyarı sistemlerinin bulunması zorunlu tutulan binalar ve yapılar belirtilmiş olup; anılan maddenin iptali istenilen (3). fıkrasında; “Yapı yüksekliği veya toplam kapalı alanı Ek-7’deki değerleri aşan binalara otomatik yangın algılama cihazları tesis edilmesi mecburidir.”, (5) fıkrasında, ” Ek-7’de belirtilen binalardaki bütün mahallere, TS EN 54-14’e göre algılayıcılar yerleştirilir. Yangın anında normal baca niteliği olmayan, içinde yanmaya elverişli madde bulunmayan ve erişilmesi mümkün olmayan boşluklara duman algılayıcı takılması gerekli değildir.” hükümlerine yer verilmiş, anılan fıkralar ile yollama yapılan ve Yönetmeliğin ekinde bulanan Ek-7 tablosunda ise, otomatik algılama sistemi gereken binalar yapı yükseklikleri (m) ile bina toplam kapalı alanları (m2) ile belirtilmiştir.
Buna göre; yapı yüksekliği 21,50 metre’den alçak veya toplam yapı alanı 5000 m²’den küçük her türlü eğitim tesisinde, yapı yüksekliği 21,50 metre’den alçak veya toplam yapı alanı 7500 m²’den küçük endüstriyel amaçlı yapılarda, yapı yüksekliği, 21,50 metre’den alçak veya toplam yapı alanı 2000 m²’den düşük ayakta tedavi ve diğer sağlık tesislerinde, yapı yüksekliği 12,50 metre’den alçak veya toplam yapı alanı 2000 m²’den düşük yeme-içme, eğlence gibi toplanma amaçlı tesislerde, yapı yüksekliği 6,50 metre’den alçak veya toplam yapı alanı 5000 m2’den düşük toplanma amaçlı müze ve sergi alanları ile terminallerde, yapı yüksekliği 12,50 metre’den alçak veya toplam yapı alanı 2000 m2’den düşük ticaret amaçlı binalarda, aynı şekilde yapı yüksekliği 6,50 metre’den alçak veya toplam yapı alanı 1000 m²’den düşük yataklı sağlık tesislerinde otomatik yangın algılama sistemlerinin yapılması zorunlu tutulmamış böylece; okullarda, sağlık tesislerinde, insanların yoğun olarak bulunduğu toplanma amaçlı binalar ile endüstriyel ve ticari amaçlı yapılarda otomatik yangın algılama sistemlerinin bulundurulması belli yapı yüksekliğine veya toplam kullanma alanına sahip binalar için zorunlu tutulduğu görülmektedir.
Buna göre; yapılarda yangın algılama sistemi bulundurulması zorunluluğu getirilmesi Yönetmeliğin amacına ve kamu yararına uygun olmakla beraber her türlü eğitim ve sağlık tesislerinde, ticari amaçlı binalarda, endüstriyel amaçlı binalar ile insanların yoğun olarak bulunduğu; yeme, içme, eğlence, müzik, sergi alanları ve terminaller gibi toplanma amaçlı binalarda herhangi bir kısıtlama olmaksızın yangın algılama sistemlerinin bulundurulması gerekirken, Ek-7’de yer alan yapı yüksekliğinden alçak veya toplam kullanım alanından düşük olan belirtilen türdeki yapılar için yangın algılama sistemi bulundurulması zorunluluğu öngörülmemesine ilişkin dava konusu Yönetmelik hükümlerinde 7126 sayılı Yasanın Ek-9. maddesine, Yönetmeliğin amacına ve kamu yararına uyarlık bulunmadığından dava konusu Yönetmeliğin 75/3., 75/5. maddeleri ve bu maddelerde yollama yapılan Ek-7’nin 3. Kurum Binaları (eğitim tesisleri, sağlık tesisleri, ayakta tedavi ve diğer sağlık tesisleri), 5. Ticaret Amaçlı Binalar, 6-Endüstriyel Amaçlı Binalar, 7-Toplanma Amaçlı Binalar (yeme, içme, eğlence, müze ve sergi alanları, terminaller) ile ilgili kısımlarının iptali gerektiği Yönetmeliğin 62/5. 63/4 ve 160/4.maddelerinde hukuka aykırı bir durum bulunmayıp sözkonusu maddelere yönelik iptal isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Dairemizin 16/10/2012 tarih ve E:2008/3144, K:2012/4966 sayılı davanın reddi yolundaki kararının, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 21/05/2015 tarih ve E:2013/1117, K:2015/1990 sayılı kararıyla, Yönetmeliğin eki EK-7’de yer alan “3. Kurum Binaları (Eğitim Tesisleri, Yataklı Sağlık Tesisleri, Ayakta Tedavi ve Diğer Sağlık Tesisleri)”, “5. Ticaret Amaçlı Binalar”, “6. Endüstriyel Amaçlı Yapılar”, “7. Toplanma Amaçlı Binalar (Yeme İçme, Eğlence, Müze ve Sergi Alanları, Terminaller)” düzenlemelerine yönelik kısımları yönünden bozulması, Yönetmeliğin dava konusu diğer maddelerine yönelik kısmı ile vekalet ücretine ilişkin kısmının ise onanması, davalı idarelerin karar düzeltme istemlerinin de 21/06/2018 tarih ve E:2016/373, K:2018/3410 sayılı kararla reddedilmesi üzerine, bozulan kısma hasren yapılan inceleme sonucu gereği görüşüldü:
MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ:
Dava, 19/12/2007 tarih ve 26735 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğin 62. maddesinin 5. fıkrasının, 63. maddesinin 4. fıkrasının, 75. maddesinin 3. ve 5. fıkralarının, 160. maddesinin 4. fıkrasının ve eki Ek-7’nin iptali istemiyle açılmıştır.
İNCELEME VE GEREKÇE :
ESAS YÖNÜNDEN:
İlgili Mevzuat:
7126 sayılı Sivil Savunma Kanunu’nun, dava konusu düzenlemenin yayımı tarihinde yürürlükte olan haliyle Ek-9. maddesinde, kamu kurum ve kuruluşları ile özel kuruluşların, yangınla mücadele için mevcut personelden ekiplerini kurmak, yangın önleme ve söndürme planlarını hazırlamak, kuruluşun özelliğine göre gerekli araç ve malzemeyi hazır bulundurmak zorunda oldukları, gerçek kişilerin de yangınla mücadele için gerekli önlemleri alacağı; bu maddenin uygulanmasına ilişkin hususların İçişleri Bakanlığı ile Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca müştereken hazırlanıp Bakanlar Kurulunca yürürlüğe konulacak yönetmelik ile düzenleneceği kuralı getirilmiş; yine dava konusu düzenlemenin yayımı tarihinde yürürlükte olan haliyle 3152 sayılı İçişleri Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un 33. maddesinde, Bakanlığın kanunla yerine getirmekle yükümlü olduğu hizmetleri; tüzük yönetmelik, tebliğ, genelge ve diğer metinlerle düzenlemekle görevli ve yetkili olduğu belirtilmiş; benzer bir düzenlemeye, dava konusu düzenlemenin yayım tarihinde yürürlükte olan Bayındırlık ve İskan Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında 180 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 30/A maddesinde de yer verilmiştir.
Yukarıda açıklanan mevzuat hükümlerine dayanılarak “kamu kurum ve kuruluşları, özel kuruluşlar ve gerçek kişilerce kullanılan her türlü yapı, bina, tesis ve işletmenin, tasarımı, yapımı, işletimi, bakımı ve kullanımı safhalarında çıkabilecek yangınların en aza indirilmesini ve herhangi bir şekilde çıkabilecek yangının can ve mal kaybını en aza indirerek söndürülmesini sağlamak üzere, yangın öncesinde ve sırasında alınacak tedbirlerin, organizasyonun, eğitimin ve denetimin usul ve esaslarını belirlemek” amacıyla çıkarılan ve 19/12/2007 tarih ve 26735 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğin 75. maddesinde, yangın algılama ve uyarı sistemlerinin bulunması zorunlu tutulan binalar ve yapılar belirtilmiş olup; anılan maddenin iptali istenilen 3. fıkrasında, “Yapı yüksekliği veya toplam kapalı alanı Ek- 7’deki değerleri aşan binalara otomatik yangın algılama cihazları tesis edilmesi mecburidir.”; 5 fıkrasında, ” Ek-7’de belirtilen binalardaki bütün mahallere, TS EN 54-14’e göre algılayıcılar yerleştirilir. Yangın anında normal baca niteliği olmayan, içinde yanmaya elverişli madde bulunmayan ve erişilmesi mümkün olmayan boşluklara duman algılayıcı takılması gerekli değildir.” hükümlerine yer verilmiş; anılan fıkralar ile yollama yapılan ve Yönetmeliğin ekinde bulanan Ek-7 tablosunda ise, otomatik algılama sistemi gereken binaların yapı yükseklikleri (m) ile bina toplam kapalı alanları (m²) ile belirtilmiştir.
Dava konusu 19/12/2007 tarih ve 26735 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğin eki EK-7’de yer alan “3. Kurum Binaları (Eğitim Tesisleri, Yataklı Sağlık Tesisleri, Ayakta Tedavi ve Diğer Sağlık Tesisleri)”, “5. Ticaret Amaçlı Binalar”, “6. Endüstriyel Amaçlı Yapılar”, “7. Toplanma Amaçlı Binalar (Yeme İçme, Eğlence, Müze ve Sergi Alanları, Terminaller)” kısımlarının İncelenmesi:
Yönetmeliğin yukarıda özetlenen dava konusu Ek-7 sayılı ekinin 3., 5., 6. ve 7. maddelerine göre; yapı yüksekliği 21,50 metre’den alçak veya toplam yapı alanı 5000 m²’den küçük her türlü eğitim tesisinde, yapı yüksekliği 21,50 metre’den alçak veya toplam yapı alanı 7500 m²’den küçük endüstriyel amaçlı yapılarda, yapı yüksekliği, 21,50 metre’den alçak veya toplam yapı alanı 2000 m²’den düşük ayakta tedavi ve diğer sağlık tesislerinde, yapı yüksekliği 12,50 metre’den alçak veya toplam yapı alanı 2000 m²’den düşük yeme-içme, eğlence gibi toplanma amaçlı tesislerde, yapı yüksekliği 6,50 metre’den alçak veya toplam yapı alanı 5000 m²’den düşük toplanma amaçlı müze ve sergi alanları ile terminallerde, yapı yüksekliği 12,50 metre’den alçak veya toplam yapı alanı 2000 m²’den düşük ticaret amaçlı binalarda, aynı şekilde yapı yüksekliği 6,50 metre’den alçak veya toplam yapı alanı 1000 m²den düşük yataklı sağlık tesislerinde otomatik yangın algılama sistemlerinin yapılması zorunlu tutulmamış; böylece, okullarda, sağlık tesislerinde, insanların yoğun olarak bulunduğu toplanma amaçlı binalar ile endüstriyel ve ticari amaçlı yapılarda otomatik yangın algılama sistemlerinin bulundurulması belli yapı yüksekliğine veya toplam kullanma alanına sahip binalar için zorunlu kılınmıştır.
Sağlık ve eğitim tesislerinde, toplanma amaçlı binalarda, insanların yoğun olarak bulunduğu endüstriyel amaçlı binalarda ve ticari amaçlı binalarda çıkacak bir yangının erken algılanarak bu tür binaların erken tahliyesinin hayati öneme sahip olduğu çekişmesiz olup, bu tür binalarda yangın algılama ve uyarı sistemlerinin bulunmamasının olumsuz sonuçları yaşanan olaylarla da somut olarak kanıtlanmış bulunmaktadır.
Ayrıca, dava konusu Yönetmelik tasarı aşamasında iken görüşü alınan İstanbul Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığı’nın dosyada bir örneği bulunan 29/12/2007 tarihli görüş yazısında da; Ek-7 tablosu ile getirilen sınırlamaların özellikle eğitim ve sağlık tesisleri açısından yaratacağı sakıncalar vurgulanarak, bu tür binaların kısıtlamaya tabi olmadan koruma altına alınarak yangın algılama cihazı bulundurma zorunluluğu getirilmesi gerektiği belirtilmiştir.
Belirtilen durum karşısında; yapılarda yangın algılama sistemi bulundurulması zorunluluğu getirilmesi Yönetmeliğin amacına ve kamu yararına uygun olmakla beraber, her türlü eğitim ve sağlık tesislerinde, ticari amaçlı binalarda, endüstriyel amaçlı binalar ile insanların yoğun olarak bulunduğu, yeme, içme, eğlence, müzik, sergi alanları ve terminaller gibi toplanma amaçlı binalarda herhangi bir kısıtlama olmaksızın yangın algılama sistemlerinin bulundurulması gerekirken, Ek-7’de yer alan yapı yüksekliğinden alçak veya toplam kullanım alanından düşük olan belirtilen türdeki yapılar için yangın algılama sistemi bulundurulması zorunluluğu öngörülmemesine ilişkin dava konusu Yönetmelik hükümlerinde 7126 sayılı Kanun’un Ek 9. maddesine, Yönetmeliğin amacına ve kamu yararına uyarlık bulunmamıştır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 19/12/2007 tarih ve 26735 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğin eki EK-7’de yer alan “3. Kurum Binaları (Eğitim Tesisleri, Yataklı Sağlık Tesisleri, Ayakta Tedavi ve Diğer Sağlık Tesisleri)”, “5. Ticaret Amaçlı Binalar”, “6. Endüstriyel Amaçlı Yapılar”, “7. Toplanma Amaçlı Binalar (Yeme İçme, Eğlence, Müze ve Sergi Alanları, Terminaller)” düzenlemelerine yönelik kısımlarının İPTALİNE,
2. Davada nihai olarak kısmen iptal, kısmen ret kararı verildiğinden, haklılık oranına göre aşağıda dökümü gösterilen ve davacı tarafından yapılan … TL yargılama giderinin … TL’sinin davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine, kalan kısmının davacı üzerinde bırakılmasına, davalı idareler tarafından yapılan … TL yargılama giderinin … TL’sinin davacıdan alınarak aidiyetine göre davalı idarelere verilmesine, kalan kısmının davalı idareler üzerinde bırakılmasına,
3. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca … TL vekâlet ücretinin davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine, … TL vekâlet ücretinin ise davacıdan alınarak davalı idarelere verilmesine,
4. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davalı idarelere iadesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na temyiz yolu açık olmak üzere, 28/12/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
Danıştay 10. Dairesi’nin 28/12/2021 tarihli, 2019/261 E., 2021/5537 K. sayılı kararı Hukuki Haber
Haberin Alıntılandığı Kaynak: www.hukukihaber.net
TR 
EN 
DE 
UK 
RU